HIV: ಪೋಷಕರ ಮೂಲಕ ಮಗುವಿಗೆ ಹರಡುವ ಎಚ್‌ಐವಿ ಸೋಂಕು

Team Udayavani, Nov 26, 2023, 11:18 AM IST

ಎಚ್‌ಐವಿ ವೈರಸ್‌ನ್ನು ದೇಹದಲ್ಲಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡವರಿಗೆ ಎಚ್‌ಐವಿ ಸೋಂಕಿತ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ರೋಗ ಸೋಂಕಿತರು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಕಾಯಿಲೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಲ್ಲದೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನಂತೆ ಇರಬಹುದು. ಇಂಥವರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ರಕ್ತ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಈ ರೋಗದ ಸೋಂಕಿರುವುದನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಬಹುದು. ಆದರೆ ಈ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಸೋಂಕನ್ನು ಮತ್ತೂಬ್ಬರಿಗೆ ಹರಡಬಲ್ಲರು ಮತ್ತು ಕ್ರಮೇಣ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಅನಂತರ ಸೋಂಕಿತನ ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿ ಕಡಿಮೆಗೊಂಡಂತೆ- ಜೀವ ರಕ್ಷಕ ಇಈ4 ಜೀವಕೋಶಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾದಂತೆ ಅವಕಾಶವಾದಿ ಸೋಂಕು ರೋಗಗಳ (ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಷಯರೋಗ, ನ್ಯುಮೋನಿಯಾ, ಚರ್ಮ ರೋಗಗಳು, ಕೆಲವು ತೆರನಾದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ಗಳು) ಲಕ್ಷಣ ಕಂಡುಬರಬಹುದು. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಎಚ್‌ಐವಿ ಸೋಂಕಿತರನ್ನು ಏಡ್ಸ್‌ ರೋಗಿಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದು. ಎಚ್‌ಐವಿ ಸೋಂಕು ಪಡೆದ ಅನಂತರ ಏಡ್ಸ್‌ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಬರುವುದನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಅವರಲ್ಲಿ ಇತರ ಅವಕಾಶವಾದಿ ಸೋಂಕು ರೋಗಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ART (Anti-Retroviral Therapy) ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಜೀವನ ಪರ್ಯಂತ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಈ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ರೋಗಿಯನ್ನು ಎಚ್‌ಐವಿ ಸೋಂಕಿ ನಿಂದ ಮುಕ್ತ ಮಾಡದಿದ್ದರೂ ಏಡ್ಸ್‌ನ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಂಡುಬರುವುದನ್ನು, ಅವಕಾಶವಾದಿ ಸೋಂಕುರೋಗಗಳನ್ನು/ ಸಾವನ್ನು ಮುಂದೂಡಬಹುದು.

ಈಗ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಂತೆ ಎಚ್‌ಐವಿ ಸೋಂಕು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅಸುರಕ್ಷಿತ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಪರ್ಕ, ಸರಿಯಾದ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಮಾಡದೆ ಪಡೆದ ಸೋಂಕಿತರ ರಕ್ತ/ರಕ್ತದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಅಸುರಕ್ಷಿತ ಚುಚ್ಚುಮದ್ದುಗಳು, ಸೋಂಕಿತ ಪೋಷಕರ ಮೂಲಕ ಮಗುವಿಗೆ ಕೂಡ ಹರಡಬಹುದು. ಎಚ್‌ಐವಿ ರೋಗದ ಒಟ್ಟು ಹರಡುವಿಕೆಯ ಸುಮಾರು ಶೇ.5ರಷ್ಟು ಹರಡುವಿಕೆ ಪೋಷಕರಿಂದ ಮಗು ವಿಗೆ ಹರಡುವ ಮೂಲಕ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಹರಡುವಿಕೆ ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ, ಹೆರಿಗೆ ಸಂದರ್ಭ, ಎದೆಹಾಲು ಮೂಲಕ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.

ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ, ಜಿಲ್ಲಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ತಾಲೂಕು ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಸಮಗ್ರ ಆಪ್ತ ಸಮಾಲೋಚನೆ ಮತ್ತು ಪರೀಕ್ಷಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ (ICTC)) ಉಚಿತವಾಗಿ ಎಚ್‌ಐವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಸೌಲಭ್ಯ ಇದೆ.

ಈ ಎಚ್‌ಐವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಫ‌ಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಭೇಟಿಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಇದರಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಪ್ರಸರಣ ವಿಧಾನಗಳು, ಅಪಾಯದ ಗುಂಪುಗಳು, ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಅವರು ಪಾಸಿಟಿವ್‌ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಫ‌ಲಿತಾಂಶದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಚ್‌ ಐವಿ ಸೋಂಕನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರಲ್ಲಿ ಮೂರು ಮಾದರಿಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪಾಸಿಟಿವ್‌ ಆಗಿರಬೇಕು. ಲಕ್ಷಣಗಳರಹಿತ ಜನರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಮೂರು ಮಾದರಿಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಪಾಸಿಟಿವ್‌ ಆಗಿರಬೇಕು.

ಎಚ್‌ಐವಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ, ಜಿಲ್ಲಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ತಾಲೂಕು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಆಯ್ದ ಸಮುದಾಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಎಆರ್‌ಟಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಸೋಂಕು ಇರುವವರು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮೊದಲು ಕೆಲವು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ. ಅನಂತರ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ಮಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಅನುಸರಣೆಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಅಡ್ಡ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವಕಾಶವಾದಿ ಸೋಂಕುಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಅವರ ಆರೋಗ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ಮಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಹೀಗೆ ಜೀವನ ಪರ್ಯಂತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯುತ್ತಿರಬೇಕು.

ಎಚ್‌ಐವಿ ಪಾಸಿಟಿವ್‌ ಇರುವ ಗರ್ಭಿಣಿಯರು ಎಆರ್‌ಟಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಸೋಂಕು ಮಗುವಿಗೆ ಹರಡುವ ಅಪಾಯವು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ತಾಯಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಮಗುವಿಗೆ ಹಾಲುಣಿಸಿದರೆ, ಶೇ.30ರಿಂದ 45ರಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸೋಂಕು ಹರಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಎಲ್ಲ ಗರ್ಭಿಣಿಯರಿಗೆ ಗರ್ಭಧಾರಣೆಯ ಮೊದಲ ಮೂರು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಎಚ್‌ಐವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಾಯಿ ಎಆರ್‌ಟಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೆ, 32-36 ವಾರಗಳ ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ವೈರಲ್‌ ಲೋಡ್‌ 1,000 ಪ್ರತಿಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೆ ಜನಿಸಿದ ಶಿಶುಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಅಪಾಯ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಒಂದೇ ಔಷಧವನ್ನು 6 ವಾರಗಳವರೆಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ (ನೆವಿರಾಪಿನ್‌ ಅಥವಾ ಜಿಡೋವುಡಿನ್‌). ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ತಾಯಿ ಎಆರ್‌ಟಿಇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ, 32-36 ವಾರಗಳ ನಡುವೆ ತಾಯಿಯು ವೈರಲ್‌ ಲೋಡ್‌ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಮಾಡದಿದ್ದರೆ, 32-36 ವಾರಗಳಲ್ಲಿ 1,000 ಪ್ರತಿಗಳು / ಮಿಲಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೈರಲ್‌ ಲೋಡ್‌ ಪ್ರತಿಗಳು ಜನಿಸಿದರೆ ಜನಿಸಿದ ಶಿಶುಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತವೆ. ಅಂತಹ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಮಗುವಿಗೆ ಹಾಲುಣಿಸಿದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ 12 ವಾರಗಳವರೆಗೆ ಎರಡು ಔಷಧಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತಾಯಿ ಮಗುವಿಗೆ ಹಾಲುಣಿಸದಿದ್ದರೆ, ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು 6 ವಾರಗಳ ವರೆಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಎಚ್‌ಐವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯಿಲ್ಲದೆ ನೇರವಾಗಿ ಹೆರಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಹಿಳೆಯರು ಎಚ್‌ಐವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಎಚ್‌ಐವಿ ಸೋಂಕಿತ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಜನಿಸಿದ ಮಗುವನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ (6 ವಾರಗಳು, 6 ತಿಂಗಳುಗಳು, 12 ತಿಂಗಳುಗಳು ಮತ್ತು 18 ತಿಂಗಳುಗಳಿನಲ್ಲಿ) ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಚ್‌ಐವಿ ಸೋಂಕಿತ ತಾಯಂದಿರಿಗೆ ಜನಿಸಿದ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ 6 ವಾರದ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಎಚ್‌ಐವಿ ರಕ್ತ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 6 ತಿಂಗಳು ಅಥವಾ ಅನಂತರ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಶಿಶುಗಳನ್ನು 3 ಪ್ರತಿಕಾಯ ಆಧಾರಿತ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು. ಮಗುವಿನ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಸಿಟಿವ್‌ ಬಂದರೆ, ಮಗುವಿಗೆ ಎಆರ್‌ಟಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

6 ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮಗುವಿನ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ಪಾಸಿಟಿವ್‌ ಆಗಿದ್ದರೆ 2 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸ್ತನ್ಯಪಾನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ತಾಯಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 6 ವಾರಗಳು, 6 ತಿಂಗಳುಗಳು ಮತ್ತು 12 ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ನಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದರೆ 12 ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತನ್ಯಪಾನವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ತಾಯಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಚ್‌ಐವಿ ಸೋಂಕನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಅಪಾಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಒಂದೇ ತೆರನಾದ ಔಷಧ ಅಥವಾ ಎರಡು ತೆರನಾದ ಔಷಧ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತಾಯಿಗೆ ಎಆರ್‌ಟಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಒಮ್ಮೆ ಮಗುವಿಗೆ ಎಚ್‌ಐವಿ ಪಾಸಿಟಿವ್‌ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ ಮಗುವಿಗೆ ಕೂಡ ಎಆರ್‌ಟಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಕಾಟ್ರಿಮೊಕ್ಸಜೋಲ್‌ ಎಂಬ ಆಂಟಿಬಯೋಟಿಕನ್ನು ಸೋಂಕಿತ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಜನಿಸಿದ ಆರು ವಾರಗಳ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದ ನೆಗೆಟಿವ್‌ ಆಗಿ ಸಾಬೀತಾಗುವವರೆಗೆ ಎಲ್ಲ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಮಗುವು ಪಾಸಿಟಿವ್‌ ಆಗಿದ್ದರೆ ಇತರ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದ ಸೋಂಕು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಐದು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರೆಗೆ ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪೋಷಕರಿಂದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹರಡುವ ಎಚ್‌ಐವಿ ಸೋಂಕನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕಲು ಎಲ್ಲ ಗರ್ಭಿಣಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಮೊದಲ ಮೂರು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ಎಚ್‌ಐವಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಹಾಗೂ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದರೆ ಮಹಿಳೆಯು/ಪೋಷಕರು ಎಆರ್‌ಟಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತೀ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.

-ಡಾ| ಸ್ನೇಹಾ ಡಿ. ಮಲ್ಯ,

ಅಸೋಸಿಯೇಟ್‌ ಪ್ರೊಫೆಸರ್‌

-ಡಾ| ಅಶ್ವಿ‌ನಿ ಕುಮಾರ್‌ ಗೋಪಾಡಿ,

ಪ್ರೊಫೆಸರ್‌ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು

ಸಮುದಾಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಭಾಗ

ಕೆಎಂಸಿ, ಮಾಹೆ, ಮಣಿಪಾಲ

(ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿರುವ ವಿಚಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ: ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು, ಸಮುದಾಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಭಾಗ, ಕೆಎಂಸಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ಮಾಹೆ, ಮಣಿಪಾಲ)