NDA; ಲೋಕಸಭಾ ಸ್ಪೀಕರ್ ಹುದ್ದೆಗೆ ಟಿಡಿಪಿ ಒಲವು; ಸ್ಪೀಕರ್ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಯಾಕೆ ಅಷ್ಟು ಮಹತ್ವ?

Team Udayavani, Jun 7, 2024, 3:05 PM IST

ಹೊಸದಿಲ್ಲಿ: ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ಮುಗಿದು ಫಲಿತಾಂಶ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ. ಎನ್ ಡಿಎ ಮೈತ್ರಿಕೂಟವು ಕಳೆದ ಬಾರಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಸೀಟು ಬಂದರೂ ಬಹುಮತ ಪಡೆದು ಸರ್ಕಾರ ರಚನೆಗೆ ಮುಂದಾಗಿದೆ. ಮಿತ್ರಪಕ್ಷಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಬಿಜೆಪಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲಿದೆ. ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಮೂರನೇ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಿದ್ದಾರೆ.

ಇದೀಗ ಎನ್ ಡಿಎ ಮಿತ್ರ ಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ಪವರ್ ಶೇರಿಂಗ್ ಕಸರತ್ತು ಆರಂಭವಾಗಿದೆ. ತೆಲುಗು ದೇಶಂ, ಜೆಡಿಯು ಸೇರಿ ಮಿತ್ರ ಪಕ್ಷಗಳು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಡಿಮ್ಯಾಂಡ್ ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ತೆಲುಗು ದೇಶಂ ಪಕ್ಷದ ಚಂದ್ರಬಾಬು ನಾಯ್ಡು ಅವರು ಲೋಕಸಭಾ ಸ್ಪೀಕರ್ ಸ್ಥಾನ ತಮ್ಮ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಬೇಕು ಎಂದು ಮೋದಿ ಎದುರು ಡಿಮ್ಯಾಂಡ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.

ಲೋಕಸಭೆಯ ಸ್ಪೀಕರ್ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ಬಿಜೆಪಿ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಟಿಡಿಪಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ನಾಯ್ಡು ಅವರು ಸ್ಪೀಕರ್ ಹುದ್ದೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಡಿಮ್ಯಾಂಡ್  ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಟಿಡಿಪಿ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರವು ಸದನದ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಬಿಗಿಯಾದ ಅವಿಶ್ವಾಸ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಇದು ಪ್ರಧಾನವಾಗುತ್ತದೆ.

1998 ರಲ್ಲಿ, ನಾಯ್ಡು ಅವರು ಎನ್‌ಡಿಎ ಸರ್ಕಾರ- ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಯಾವುದೇ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಲಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಸ್ಪೀಕರ್ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದರು; ಜಿಎಂಸಿ ಬಾಲಯೋಗಿ ಅವರನ್ನು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಿದ್ದರು.

ಲೋಕಸಭೆಯ ಸ್ಪೀಕರ್ ಸದನದ ವಕ್ತಾರರ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಸ್ಪೀಕರ್‌ನ ಪಾತ್ರವು ಸದನದಲ್ಲಿ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಾಪಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತಿನ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸದನದ ಕಲಾಪಗಳನ್ನು ಮುಂದೂಡಲು ಅಥವಾ ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಒಂದು ವೇಳೆ ಸರ್ಕಾರ ಪತನಗೊಂಡರೂ ಸದನ ವಿಸರ್ಜಿಸುವವರೆಗೂ ಸ್ಪೀಕರ್ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಯುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಸ್ಪೀಕರ್ ಹುದ್ದೆಯೂ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಟಿಡಿಪಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡರೆ ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದೊಂದಿಗೆ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಿದರೂ ಸ್ಪೀಕರ್ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬಹುದು. ಸದನದ ಒಟ್ಟು ಬಲದ 50% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಂದರೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಬಹುಮತದಿಂದ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನಿರ್ಣಯದ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರ ಸದನವು ಸ್ಪೀಕರ್ ಅನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಬಹುದು.