ಬಾಡಿ ಶೇಮಿಂಗ್‌ ‘ಪರಿಪೂರ್ಣ ದೇಹಕ್ಕಾಗಿ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಲಾರೆನು’

Team Udayavani, May 1, 2022, 12:58 PM IST

ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ಇತರರ ಮುಂದೆ ಉತ್ತಮ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಾರೆ. ತನ್ನನ್ನು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸುವುದು ಮಾನವನ ಸಹಜ ನಡವಳಿಕೆ. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಾವು ತೂಕ, ಎತ್ತರ, ಚರ್ಮದ ಬಣ್ಣ, ದೇಹದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು ದೈಹಿಕ ನೋಟಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಹೋಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಹೋಲಿಸುವುದು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗುವಂತೆ ತಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹದು. ಆದರೆ ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಲವಾರು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಈ ಲೇಖನವು ದೈಹಿಕ ನೋಟವನ್ನು ಹೋಲಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಮೇಲೆ. ನಮ್ಮ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಾವು ನೋಡುತ್ತಿರುವಂತೆ ಎತ್ತರವಾದ, ಉತ್ತಮವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ದೇಹದ ಆಕಾರ, ಬೆಳ್ಳಗಾಗಿರುವುದು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜವು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುವಕ/ಯುವತಿಯರು ಈ ದೈಹಿಕ ನೋಟವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಏನು ಬೇಕಾದರೂ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ಧರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಾವು ನೋಡುತ್ತೇವೆ. ಇಂತಹ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ಅನೇಕ ಬೆದರಿಸುವ ಮತ್ತು ರ್ಯಾಗಿಂಗ್‌ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.

ಜನರು ತಮ್ಮ ತೂಕ, ಮುಖದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು, ದೇಹದ ಆಕಾರ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗಾಗಿ ಬೆದರಿಸಲ್ಪಡುವ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ. ಇದು ಕಿರಿಕಿರಿ ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರಲ್ಲಿ ಭರವಸೆ ಹಾಗೂ ಆತ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸದ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕರಲ್ಲಿ ಕಳಪೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮತ್ತು ವೈಫ‌ಲ್ಯಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮಕ್ಕಳ ಹಾಗೂ ಯುವಜನತೆಯ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಹಾಗೂ ಪಠ್ಯೇತರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.

ಬಾಡಿ ಶೇಮಿಂಗ್‌ (body shaming) ಅಂದರೆ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ದೈಹಿಕ ರೂಪದ ಗಾತ್ರ. ಚರ್ಮದ ಬಣ್ಣ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅವಮಾನವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆ ಅಥವಾ ಅಭ್ಯಾಸ. ಬಾಡಿ ಶೇಮಿಂಗ್‌ ಎಂಬುದು ಕುಟುಂಬಸ್ಥರು, ಸ್ನೇಹಿತರು, ಸಂಬಂಧಿಕರು, ನೆರೆಹೊರೆಯವರು, ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು ಅಥವಾ ಸಾಕ್ಷರಸ್ತರೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನಾಗರಿಕರು (so called literates) ಕೂಡ ಮಾಡಬಹುದು. ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಕಮೆಂಟ್‌ ಮಾಡುವುದು/ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅವರ ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅವರ ಸ್ವಂತ ಭರವಸೆ (self confidence) ಅಥವಾ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಅವರು ಎಲ್ಲಿಗೇ ಹೋದರೂ ತಾನು ಬಲಹೀನನೆಂದು ಅಥವಾ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವೆನೆಂದು ಅಥವಾ ಕಿರಿಕಿರಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. ಬಾಡಿ ಶೇಮಿಂಗ್‌ ಹೇಗೆ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದ್ದರೂ ಅದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೋಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವಮಾನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜನರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅವರ ದೈಹಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಚಿಂತಿಸಬೇಕು ಎಂಬ ಶಾಶ್ವತ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಬಾಡಿ ಶೇಮಿಂಗ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ನಿರಾಶಾದಾಯಕ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು, ಇಬ್ಬರೂ ಬಾಡಿ ಶೇಮಿಂಗ್‌ಗೆ ಬಲಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪುರುಷರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಮ್ಮ ದೇಹದ ಸ್ನಾಯುಗಳು, ತೂಕ, ಚರ್ಮದ ಬಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅವರ ತೂಕ, ದೇಹದ ಆಕಾರ, ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಕೂದಲು, ಚರ್ಮದ ಬಣ್ಣ, ಮುಖದ ವೈಶಿಷ್ಟéತೆಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ ವಿಷಯಗಳಿಂದ ಬಾಡಿ ಶೇಮಿಂಗ್‌ನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ.

ನಕರಾತ್ಮಕ ಕಮೆಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಸಮಾಜದ ರೂಢಿಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ತಮ್ಮ ದೇಹದ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಅನಾರೋಗ್ಯಕರ ನಡವಳಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಬಹುದು. ಇದು ಸ್ವಯಂ-ಹಾನಿ (self harm), ಬಿಂಜಿಂಗ್‌ (binging) ಮತ್ತು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸುವ ನಡವಳಿಕೆಗಳು (OCD) ಅಥವಾ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ತಿನ್ನುವ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ (eatent disorder) ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಆಘಾತ, ಖನ್ನತೆ, ಸ್ವಯಂಹಾನಿ, ಕಡಿಮೆ ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಅಥವಾ ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ದೇಹದ ಶೇಮಿಂಗ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು.

ಹದಿಹರೆಯದವರು ಬಾಡಿ ಶೇಮಿಂಗ್‌ನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಹೇಗೆ ಹಾಳುಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ?

ಹದಿಹರೆಯದವರು ಡ್ರಗ್ಸ್‌ ಅಥವಾ ಮಾದಕ ವ್ಯಸನವನ್ನು ಅಂಟಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ದೇಹದ ಶೇಮಿಂಗ್‌ನಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಆತಂಕದಿಂದ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಹದಿಹರೆಯದವರು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮಾದಕ ವ್ಯಸನಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಶಾಪವಾಗಿದೆ. ಬಾಡಿ ಶೇಮಿಂಗ್‌ನ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಔಷಧಗಳ ಸೇವನೆಯು ಸುಲಭವಾದ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿಕೊಂಡು ಅದಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಮಾದಕ ಪದಾರ್ಥಗಳು ನಮ್ಮ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಮಾತ್ರ ನೀಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇದಲ್ಲದೇ ಮಾದಕ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಸೇವನೆಯು ತೀವ್ರವಾದ ಮೆದುಳಿನ ಹಾನಿ, ಆತಂಕದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ಬಾಡಿ ಶೇಮಿಂಗ್‌ ಅನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವುದು ಹೇಗೆ?

ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಬೆದರಿಸುವಿಕೆಯ ಪರಿಣಾಮಗಳಂತೆ ಇತರರು ರವಾನಿಸಿದ ಕಾಮೆಂಟ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನಾವು ನಂಬಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ದೇಹದ ಶೇಮಿಂಗ್‌ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ನೋಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಬದಲಾಗಿ ನಾವು ಏನಾಗಿದ್ದೇವೆಯೋ ಹಾಗೆಯೇ ನಮ್ಮನ್ನು ನಾವು ಗೌರವಿಸುವುದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬೇಕು. ‘ಎಲ್ಲವೂ ನಮ್ಮ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ’ ಅಂದರೆ ಎಲ್ಲವೂ ನಾವು ಇತರರು ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ನಾವು ಇತರರ ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಅದು ತೀವ್ರ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ ಅದೇ ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಲ್ಲಿ ಇದು ನಮ್ಮ ಇಚ್ಛೆ ಹಾಗೂ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮನ್ನು ಉತ್ತಮ ಮನಸ್ಥಿತಿಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮೀರಿದ ಅನೇಕ ಜನರಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವವರು ಮನೋವೈದ್ಯರು, ಮನೋಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು, ಅಥವಾ ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸಕರು ಸೇರಿದಂತೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಪರರಿಂದ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ನಮ್ಮ ದೇಹವು ನಮಗೆ ದೊರೆತಂತಹ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ವರದಾನ. ಅದನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಿ ಅದರ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯನು ತನ್ನದೇ ಆದ ದೈಹಿಕ ಗುರುತನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಅವರ ದೈಹಿಕ ನೋಟದಿಂದ ಯಾರನ್ನೂ ನಿರ್ಣಯಿಸಬಾರದು. ಬನ್ನಿ. ನಾವು ಪರಸ್ಪರರನ್ನು ಗೌರವಿಸೋಣ ಹಾಗೂ ಇದರಿಂದ ಪ್ರಬುದ್ಧ ಸಮಾಜವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸೋಣ.

ಅಪೂರ್ವಾ ಹೆಗಡೆ ದ್ವಿತೀಯ ವರ್ಷದ ಬಿಒಟಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿ

ಶಾಲಿನಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್‌ ಅಸಿಸ್ಟೆಂಟ್‌ ಪ್ರೊಫೆಸರ್‌-ಸೀನಿಯರ್‌ ಸ್ಕೇಲ್‌ ಆಕ್ಯುಪೇಶನಲ್‌ ಥೆರಪಿ ವಿಭಾಗ, ಎಂಸಿಎಚ್‌ಪಿ, ಮಾಹೆ, ಮಣಿಪಾಲ