ಶಿವಶಕ್ತಿ ಸಾರುವ ವೀರಗಾಸೆ


Team Udayavani, Mar 4, 2021, 4:15 PM IST

Veeragase 02

ಜಟೆ, ಹೆಡೆ ಎತ್ತಿದ ಹಾವಿನಂತಿರುವ ಕಿರೀಟ, ಹಣೆಯಲ್ಲಿ ವಿಜೃಂಭಿಸುವ ವಿಭೂತಿ, ರುದ್ರಾಕ್ಷಿ, ಕತ್ತಿಹಿಡಿದು ಗೆಜ್ಜೆಕಟ್ಟಿ ವೀರಗಾಸೆಯ ಕಲಾವಿದ ವೀರಾವೇಷದಿಂದ ಏರುಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ದಕ್ಷ ಬ್ರಹ್ಮನ ಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ ನೆರೆದವರೆಲ್ಲ ಮೂಕವಿಸ್ಮಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ.

ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ಶಿವನಕುರಿತ ಗೊರವರ ಕುಣಿತ, ಕಂಸಾಳೆ, ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ ನೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವೀರಗಾಸೆಯೂ ಒಂದಾಗಿದೆ. ವೀರಗಾಸೆ ಹಾಗೂ ವೀರಭದ್ರನ ಕುಣಿತಕ್ಕೆ ಸಾಮ್ಯತೆ ಇದ್ದಷ್ಟೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೂ ಇದೆ.

ದಕ್ಷ ಬ್ರಹ್ಮನ ನಾಶಪಡಿಸಲು ಶಿವನ ಅಂಶವಾಗಿ ಜನಿಸಿದ ವೀರಭದ್ರನ ಕುರಿತು ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಕೆಂಪು ಜುಬ್ಬ, ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ವೀರಭದ್ರನ ಪ್ರತಿಮೆ, ಕಾಲಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆ, ಹಣೆಗೆ ವಿಭೂತಿ, ಕಾಸೆ, ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ಬಿಗಿದ ಬಿಳಿ ವಸ್ತ್ರ, ರೌದ್ರ ರಸವನ್ನು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿಸಿ ಕತ್ತಿ ಹಿಡಿದು ವೀರಭದ್ರನ ಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಚೂಪಾದ ಆಯುಧದಿಂದ ದೇಹಕ್ಕೆ ಹೊಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಮೈಸೂರು, ಮಂಡ್ಯ, ಚಾಮರಾಜ ನಗರ, ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವೀರಗಾಸೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ. ಗಿರಿಜಾ ಕಲ್ಯಾಣ, ಪ್ರಭುಲಿಂಗ ಲೀಲೆ, ಬಸವ ಪುರಾಣ, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ದಕ್ಷ ಯಜ್ಞ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹಾವಭಾವ ನೃತ್ಯ, ತಮ್ಮಟೆ ವಾದ್ಯದೊಂದಿಗೆ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪತ್ನಿ ದಾಕ್ಷಾಯಿಣಿ ತಂದೆ ದಕ್ಷ ಬ್ರಹ್ಮನ ಯಾಗದಲ್ಲಿ ಪತಿ ಶಿವನ ಅವಮಾನ ಕೇಳಲಾರದೆ ಯಜ್ಞ ಕುಂಡಕ್ಕೆ ಹಾರಿ ಪ್ರಾಣಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಇದರಿಂದ ಕುಪಿತನಾಗಿ ನೊಂದ ಶಿವ ತಾಂಡವ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ಶಿವನ ಜಟೆಯಿಂದ ಜನಿಸಿದ ವೀರಭದ್ರನ ಕಥೆಯನ್ನು ವೀರಾವೇಷದಿಂದ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾ ಏರುಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೀರಗಾಸೆ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಜಾತ್ರೆ, ಉತ್ಸವ, ದಸರಾದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚೈತ್ರ ಮಾಸದ ಯುಗಾದಿ, ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆರಾಧಕರು ಏರ್ಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ವೀರಭದ್ರನ ಮನೆದೇವರಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುವವರು ಮದುವೆ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ ಪ್ರಮುಖ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವೀರಗಾಸೆ ಕುಣಿತವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಶೈವಪಂಥದ ಉಚ್ಚ್ರಾಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಉಗಮವಾಗಿ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅವಧಿಯಲ್ಲೂ ವೀರಗಾಸೆ ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ವಿಜಯನಗರದ ಕೆಲವು ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ವೀರಭದ್ರನ ಕೆತ್ತನೆ ಇದೆ. ವೀರಗಾಸೆ ಎಂದರೆ ವೀರ+ಕಾಸೆ ಕಾಲ ಕ್ರಮೇಣ ವೀರಕಾಸೆಯಾಗಿ ವೀರಗಾಸೆಯಾಗಿ ಬದಲಾಗಿದೆ.

ವೀರಗಾಸೆ ಶಿವನ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಸಾರುತ್ತಾ ಕುಣಿತದ ಮೂಲಕ ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮನೋಜ್ಞವಾಗಿ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ವೀರಗಾಸೆ ನೃತ್ಯದ ಕಡೆ ಒಲವು ತೋರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ವಿಲಾಸಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ವಿಕಾಸಕ್ಕೂ ಕಲೆ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಒಳದನಿ ಕಲೆಯ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ರೂಪಾಂತರವಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕಲಾಶ್ರೀಮಂತಿಗೆ ವೀರಗಾಸೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

ವೀರಗಾಸೆಯ ವೇಷಭೂಷಣ ರೌದ್ರವಾಗಿಯೂ, ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ಇರುತ್ತದೆ. ಗಾಢವರ್ಣದ ಉಡುಪು, ಬಿಳಿ ಜಟೆ, ಕೊರಳಲ್ಲಿ ನಾಗಾಭರಣ , ಸೊಂಟದ ಪಟ್ಟಿ ರುದ್ರಮುಖೀ, ರುದ್ರಾಕ್ಷಿ, ವಿಭೂತಿ, ಓಲೆ ತೊಟ್ಟು ಕತ್ತಿ ಬೀಸುತ್ತಾ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ವೀರಗಾಸೆ ಕುಣಿಯುವವರನ್ನು ಜಂಗಮ ಅಥವಾ ಲಿಂಗದೇವರು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡರಿಂದ ಆರು ಮಂದಿ ಇರುತ್ತಾರೆ.

ಮುಖ್ಯ ನೃತ್ಯಗಾರ ನೇಮದಿಂದ ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಇರಬೇಕು. ಲಿಂಗಾಯತ ಅನುಸಾರ ಕಾಸೆ ಹಾಕಿ ಲಿಂಗವನ್ನು ಧರಿಸಿರಬೇಕು. ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವಾಗ ಶಿವನ ಪುರಾಣದ ಕಥೆ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಂಗಡಿಗರು ಲಯ ಬದ್ಧವಾಗಿ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಕತ್ತಿ ದೂರ ಎಸೆದು ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಒಡೆಯುವುದು, ಅಕ್ಕಿ ತುಂಬಿದ ಬಿಂದಿಗೆಯನ್ನು ಕತ್ತಿಯಿಂದ ಎತ್ತುವುದು ಮುಂತಾದ ಸಾಹಸಗಳು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ರೋಮಾಂಚನ ನೀಡುತ್ತದೆ.

 
 ಸುರಭಿ ಶರ್ಮ, ಮೈಸೂರು ವಿ.ವಿ. 

ಟಾಪ್ ನ್ಯೂಸ್

court

Himachal Pradesh;ನಷ್ಟದಲ್ಲಿರುವ ಹೊಟೇಲ್‌ ಮುಚ್ಚಲು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ ಆದೇಶ

1-moi

Prime Minister Modi; ಗಯಾನಾ, ಡೊಮಿನಿಕಾ ಗೌರವ ಪ್ರದಾನ

Dinesh Gundu Rao: ಅನರ್ಹರ ಕಾರ್ಡ್‌ ರದ್ದು ತಪ್ಪಲ್ಲ, ಅರ್ಹರಿಗೆ ಅನ್ಯಾಯ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ

Dinesh Gundu Rao: ಅನರ್ಹರ ಕಾರ್ಡ್‌ ರದ್ದು ತಪ್ಪಲ್ಲ, ಅರ್ಹರಿಗೆ ಅನ್ಯಾಯ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ

1-jaga

Waqf ಮಸೂದೆ ಕರಡು ವರದಿ ಸಿದ್ಧ: ಜೆಪಿಸಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪಾಲ್‌ ಘೋಷಣೆ

Court: ಮಾವೋವಾದಿ ಸೋಮನ್‌ ಕಾಸರಗೋಡು ಕೋರ್ಟಿಗೆ ಹಾಜರು

Court: ಮಾವೋವಾದಿ ಸೋಮನ್‌ ಕಾಸರಗೋಡು ಕೋರ್ಟಿಗೆ ಹಾಜರು

Kasaragod: ಪತಿಯಿಂದ ಮಹಿಳಾ ಎಸ್‌ಐ ಹತ್ಯೆ

Kasaragod: ಪತಿಯಿಂದ ಮಹಿಳಾ ಎಸ್‌ಐ ಹತ್ಯೆ

Udupi: ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಫೋಟೋ ದುರ್ಬಳಕೆ ಪೇಸ್‌ಬುಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಣಕ್ಕೆ ಬೇಡಿಕೆ: ದೂರು

Udupi: ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಫೋಟೋ ದುರ್ಬಳಕೆ ಪೇಸ್‌ಬುಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಣಕ್ಕೆ ಬೇಡಿಕೆ: ದೂರು


ಈ ವಿಭಾಗದಿಂದ ಇನ್ನಷ್ಟು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸುದ್ದಿಗಳು

15-uv-fusion

UV Fusion: ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಸಹಾಯ ಒಬ್ಬರ ಬದುಕನ್ನೇ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು…

14-uv-fusion

UV Fusion: ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಲೇಖನಿ ಹಿಡಿದ ಅನುಭವ

13–uv-fusion

UV Fusion: ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಬಾಲ್ಯದ ಮಿಡಿತ

12-uv-fusion

UV Fusion: ಇನ್ನಾದರು ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಂಡು ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆ ರಕ್ಷಿಸಿ

11-uv-fusion

UV Fusion: ಕುಟುಂಬ ಎಂಬ ಬೆಚ್ಚಗಿನ ರಕ್ಷಾ ಕವಚ

MUST WATCH

udayavani youtube

ಮಣಿಪಾಲ | ವಾಗ್ಶಾದಲ್ಲಿ ಗಮನ ಸೆಳೆದ ವಾರ್ಷಿಕ ಫ್ರೂಟ್ಸ್ ಮಿಕ್ಸಿಂಗ್‌ |

udayavani youtube

ಕೊಲ್ಲೂರಿನಲ್ಲಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಿದ ಡಿಸಿಎಂ ಡಿ ಕೆ ಶಿವಕುಮಾರ್

udayavani youtube

ಉಡುಪಿ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಮಠದಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಗೀತೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ಅದ್ದೂರಿ ಚಾಲನೆ|

udayavani youtube

ಲಾಭದಾಯಕ ಗುಲಾಬಿ ಕೃಷಿ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನ

udayavani youtube

ಗೀತೋತ್ಸವ ತ್ರಿಪಕ್ಷ ಶತವೈಭವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಆಮಂತ್ರಿಸಿದ ಪರ್ಯಾಯ ಪುತ್ತಿಗೆ ಶ್ರೀಗಳು

ಹೊಸ ಸೇರ್ಪಡೆ

1-GM

General Motors;1,000 ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಕೆಲಸದಿಂದ ವಜಾ

1-wqewe

Tallest and shortest; ವಿಶ್ವದ ಅತೀ ಕುಬ್ಜ, ಅತೀ ಎತ್ತರದ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಮಾಗಮ

sensex

Sensex ಪತನ, ರೂಪಾಯಿ ಮೌಲ್ಯ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಕುಸಿತ

train-track

Train ಜನಶತಾಬ್ದಿ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾವು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ: ತನಿಖೆಗೆ ಆದೇಶ

court

Himachal Pradesh;ನಷ್ಟದಲ್ಲಿರುವ ಹೊಟೇಲ್‌ ಮುಚ್ಚಲು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ ಆದೇಶ

Thanks for visiting Udayavani

You seem to have an Ad Blocker on.
To continue reading, please turn it off or whitelist Udayavani.